Tìm hiểu về các vật liệu làm dụng cụ nấu ăn ưu điểm và nhược điểm của mỗi loại vật liệu.
Dụng cụ nấu nướng (xoong nồi, chảo) là loại dụng cụ không thể không có trong mỗi căn bếp của gia đình bạn. Từ xa xưa con người đã nghĩ ra những loại vật liệu khác nhau để nấu chín thức ăn của mình từ đất nung đến đồ đồng và ngày nay là những loại vật liệu cao cấp hơn để phục vụ cho bữa ăn của mình. Trong bài viết này, Kitchenaz chỉ đề cập đến nhưng loại vật liệu phổ biến nhất hiện nay đang dùng để làm ra những dụng cụ nấu nướng nhằm đáp ứng những nhu cầu khác nhau trong gia đình bạn.
Dụng cụ nấu ăn được làm bằng các vật liệu khác nhau.
1. Dụng cụ nấu ăn bằng Nhôm.
Nhôm là kim loại mềm dẻo, dễ gia công nên bạn sẽ thấy có rất nhiều dụng cụ nấu ăn được làm từ nhôm. Nhôm có khả năng chống trầy xước vì có một lớp ô xít nhôm trên bề mặt, tuy nhiên do lớp ô xít này quá mỏng nên chúng vẫn có thể bị trầy xước và làm cho nhôm bị phản ứng hóa học với thức ăn. Các nhà sản xuất thường phủ bên ngoài nhôm bằng những vật liệu trơ cứng để bảo về lớp nhôm, giảm khả năng cong vênh và tạo ra lớp chống dính. Các vật liệu phủ thường là PTFE (chẳng hạn như Teflon), Anodized, men gốm hoặc thép không gỉ như bạn thấy ở những loại dụng cụ nấu ăn nhiều lớp.
Dụng cụ nấu ăn băng Nhôm.
Ưu điểm:
Là loại vật liệu nhẹ, giá rẻ với khả năng dẫn truyền nhiệt tốt.
Nhược điểm:
- Mềm, dễ cong vênh trầy xước.
- Dễ bị phản ứng với các hóa chất có trong một số loại thực phẩm.
- Không làm sạch được với máy rửa bát
- Không sử dụng được với bếp từ.
>>Tìm hiểu chi tiết về dụng cụ nấu ăn bằng Nhôm.
2. Dụng cụ nấu ăn bằng Gang.
Gang là hợp kim của sắt và thép cacbon. Gang chứa khoảng 2% cacbon trong thành phần cấu tạo nên có độ cứng cao nhưng lại khá giòn bởi vậy mà dụng cụ nấu ăn bằng gang phải được gia công bằng phương pháp đúc. Với quá trình đúc, dụng cụ nấu sẽ phải dày hơn với mật độ thấp hơn thép cacbon dẫn đến bề mặt không nhẵn nhụi nên dụng cụ nấu ăn bằng gang bắt buộc phải được tôi dầu để tạo ra lớp bảo vệ và chống dính tự nhiên. Gang dễ bị phản ứng hóa học khi nấu những thực phẩm có tính axit hoặc kiềm cao và có thể tạo ra mùi vị hoặc màu sắc khác lạ nên một số dụng cụ bằng gang được các nhà sản xuất phủ lên một lớp men để bảo vệ và chống dính. Gang tráng men giải quyết được vấn đề phản ứng, nhưng lớp men có thể bị bong tróc và thường có giá cao hơn.
Dụng cụ nấu bằng Gang.
Gang tráng men.
Ưu điểm:
- Dày hơn, hầu hết dụng cụ nấu ăn bằng gang đều có độ dày ít nhất là 3,5 mm.
- Giữ nhiệt lâu. Giang nóng lên chậm hơn nên mất nhiệt cũng lâu hơn.
Nhược điểm:
- Bị gỉ sét và cần phải tôi dầu.
- Cần bảo quản và chăm sóc nhiều hơn.
- Không làm sạch được bằng máy rửa bát.
>>Tìm hiểu chi tiết về dụng cụ nấu ăn bằng Gang.
3. Dụng cụ nấu ăn bằng thép cacbon.
Về cơ bản, gang và thép cacbon tương tự nhau. Thép cacbon có hàm lượng cacbon ít hơn gang (thường khoảng 1%), lượng cacbon ít hơn nên thép chúng dẻo và dễ uốn hơn. Do tính dẻo nên dụng dụ nấu ăn bằng thép cacbon thường được gia công bằng phương pháp dập, miết giúp tăng mật độ, cùng với thành phần ít tạp chất nên dụng cụ nấu ăn bằng thép cacbon có bề mặt nhẵn hơn và chúng cần ít gia vị hơn để tạo ra chất bán chống dính.
Chảo nấu ăn bằng Thép cacbon.
Ưu điểm:
- Mỏng hơn, nhẹ hơn, thay thế đắt tiền hơn cho gang.
- Độ bền cao.
Nhược điểm:
- Do mỏng hơn nên truyền nhiệt không đều và giữ nhiệt kém hơn gang.
- Bị gỉ sét và cần được tôi dầu.
- Không làm sạch bằng máy rửa bát.
>>Tìm hiểu chi tiết về dụng cụ nấu ăn bằng thép Cacbon.
4. Dụng cụ nấu ăn bằng Đồng.
Đồng là kim loại truyền nhiệt nhanh nhất và đồng đều nhất trong tất cả các vật liệu làm dụng cụ nấu nướng thông thường. Đồng cũng nặng và giữ nhiệt tốt gần bằng với gang. Đồng trần sẽ thay đổi màu sắc khi tiếp xúc với nhiệt và sẽ chuyển thành màu nâu đen mờ xỉn nếu không được đánh bóng. Đồng là chất độc khi ăn vào với số lượng lớn, đó là lý do tại sao nó thường được phủ một lớp thép không gỉ để ngăn sự tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm và vẫn giúp dụng cụ nấu truyền nhiệt tốt.
Dụng cụ nấu ăn băng Đồng.
Ưu điểm:
- Truyền nhiệt nhanh và đều.
- Giữ nhiệt tốt hơn nhôm.
Nhược điểm:
- Nặng và đắt tiền hơn nhôm.
- Dụng cụ nấu ăn bằng đồng trần bị phản ứng hóa học tạo ra những chất có hại cho sức khỏe.
- Không làm sạch được với máy rửa bát.
5. Dụng cụ nấu ăn bằng Thép không gỉ (Inox).
Thép không gỉ là hợp kim chống ăn mòn của sắt, crom và trong một số trường hợp là niken và các kim loại khác. Thép không gỉ có bề mặt nhẵn đẹp, sáng bóng, độ cứng cao, chống cong vênh, va đập tốt. Cùng với khả năng kháng với phần lớn hóa chất, thép không gỉ trở thành kim loại hoàn hảo để chế tạo dụng cụ nấu ăn. Do có khả năng dẫn nhiệt kém nên dụng cụ nấu ăn bằng thép không gỉ sẽ chỉ hoàn hảo khi có lớp lõi bằng kim loại dẫn nhiệt tốt như Nhôm hoặc Đồng, khi đó lớp thép không gỉ sẽ làm nhiệm vụ đảm bảo độ cứng, độ bền và bề mặt nấu ăn ít phản ứng hóa học hơn. Tuy nhiên, Thép không gỉ không phải là một kim loại mà là một hợp kim nên chất lượng của dụng cụ nấu còn tùy thuộc vào nó là loại thép không gỉ nào. (xem thêm về các loại thép không gỉ).
Bộ dụng cụ nấu bằng thép không gỉ (Inox).
Ưu điểm:
- Bề mặt sáng đẹp giúp quan sát thực phẩm khi nấu tốt hơn.
- Độ cứng cao chống cong vênh, chịu va đập đảm bảo độ bền lâu dài.
Nhược điểm:
- Dẫn truyền nhiệt kém.
- Nặng.
6. Dụng cụ nấu ăn bằng Thủy tinh.
Thủy tinh được là một chất rắn vô định hình ở điều kiện thông thường. Chúng thường trong suốt và không có phản ứng với phần lớn các hóa chất trong trực phẩm ngay cả khi ở nhiệt độ khá cao khi đun nấu. Dụng cụ nấu ăn bằng thủy tinh thường được gia công bằng phương pháp đúc tạo hình khi nóng chảy. Thủy tinh có thể tạo ra màu sắc khác nhau nên với vẻ ngoài hấp dẫn khiến chúng có khả năng làm tăng vẻ đẹp cho căn bếp của bạn. Chức năng, độ an toàn và tính linh hoạt của thủy tinh khiến nó trở thành lựa chọn của khá nhiều căn bếp gia đình.
Dụng cụ nấu bằng Thủy tinh.
Ưu điểm:
- Dễ dàng làm sạch bằng tay và với máy rửa bát.
- Không có phản ứng hoá học với thực phẩm, tốt cho sức khỏe.
- Dùng được trong lò vi sóng.
- Quan sát thực phẩm dễ dàng khi nấu nhờ khả năng nhìn xuyên.
Nhược điểm:
- Dễ vỡ và gây nguy hiểm.
- Khả năng truyền nhiệt kém nên mất nhiều thời gian để làm nóng.
- Không dùng được với bếp từ.
- Hầu hết các dụng cụ nấu bằng thủy tinh không an toàn khi nấu trên bếp gas và lò nướng.
7. Dụng cụ nấu ăn bằng Titanium.
Titan được biết đến với màu xám bạc bóng bẩy với mật độ tương đối thấp nhưng tỷ lệ độ bền trên mật độ cực cao, cao nhất so với bất kỳ kim loại nào. Điều tuyệt vời về tỷ lệ độ bền trên mật độ cao là bạn có được sức mạnh và độ cứng đáng kinh ngạc với trọng lượng tương đối thấp - đây là giá trị thực của titan. Nó cũng có khả năng chống ăn mòn đáng kinh ngạc, ngay cả khi có muối, điều này làm cho nó trở thành vật liệu lý tưởng cho các dụng cụ nhà bếp.
Dụng cụ nấu ăn bằng Titanium thường có hai loại: Titanium nguyên khối và và Titanium trong lớp phủ bề mặt. Dụng cụ nấu bằng Titanium nguyên khối thường mỏng,nhẹ, bền nhưng đắt và do đặc đặc điểm truyền nhiệt không đều nên không phải là lựa chọn tốt cho việc nấu nướng hàng ngày.
Loại dụng cụ nấu với lớp phủ Titanium (thường có phần lõi là nhôm) để khắc phục nhược điểm truyền nhiệt không đều của Titanium nguyên khối. Lõi nhôm giúp phân phối nhệt đều hơn với lớp phủ Titanium tăng cường độ cứng và độ bền cho dụng cụ nấu, tránh làm hỏng lớp nhôm mềm hơn và ngăn chặn các phản ứng hóa học giữa thực phẩm của bạn với nhôm.
Bộ đồ nấu ăn bằng Titanium.
Ưu điểm:
- Nhẹ và bền.
- Nấu ăn tốt cho sức khỏe.
- Chống dính và chống trầy xước tốt.
- Dễ dàng làm sạch và ít phải chăm sóc hơn. Một số loại có thể làm sạch với máy rửa bát.
Nhược điểm:
- Dụng cụ nấu bằng Titanium có giá đắt (nhất là loại nguyên khối) và không phù hợp để nấu nướng thường xuyên.
- Phân bố nhiệt không đều.
Trên đây là mô tả tóm tắt về những loại vật liệu phổ biến hiện nay mà các nhà sản xuất thường dùng để làm ra những dụng cụ nấu ăn trong gia đình. Mỗi loại vật liệu đều có những ưu – nhược điểm riêng. Mong rằng qua bàn viết này, bạn sẽ có cái nhìn tổng quát hơn qua đó có thể lựa chọn cho mình một bộ đồ nấu ăn phù hợp.
Xem thêm