Tìm hiểu về dụng cụ nấu ăn bằng thép Cacbon, ưu nhược điểm cùng lời khuyên.

Chảo thép Cacbon.

Đánh giá chung.

- Bề mặt nấu: Kém 2/5 (4/5 Tốt một khi đã dày dặn, nó sẽ ít dính hơn và rất giống gang).

- Truyền nhiệt: Kém 2/5

- Bề mặt ngoài: 2/5 Kém (4/5 Tốt nếu dày dặn trên bề mặt bên ngoài cũng như bên trong chảo, để làm cho nó chống gỉ tốt hơn)

- An toàn cho sức khỏe: Tốt 4/5

Thép Cacbon là gì?

Thép Cacbon là một hợp kim của sắt có độ bền và khả năng chịu nhiệt tương tự như gang nhưng dẻo dai hơn. Thành phần của thép Cacbon có thể khác nhau tùy theo nhà sản xuất nhưng nó có hàm lượng Cacbon chỉ là 1% (gang là 2%). Lượng Cacbon thấp hơn nên nó có độ cứng nhỏ hơn gang nhưng độ dẻo dai cao hơn và đó là lý do tại sao dụng cụ nấu ăn bằng thép Cacbon luôn được làm mỏng và nhẹ hơn gang.

Vậy thì sự khác biệt giữa thép cacbon và gang về dụng cụ nấu nướng là gì?  

Gang giòn hơn nên cần phải dày hơn để  đảm bảo độ bền và không bị cong vênh hoặc nứt vỡ khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Cùng với việc gia công bằng phương pháp đúc nên dụng cụ nấu ăn bằng gang cũng cần có độ dày tối thiểu nhất định. Nếu bạn muốn có một chiếc chảo giống như gang nhưng mỏng và nhẹ hơn thì những gì bạn cần là sử dụng thép cacbon. Thép cacbon dẻo dai hơn nên được gia công bằng phương pháp dập từ thép tấm và cho ra những chiếc chảo mỏng hơn, nhẹ hơn và bền hơn chảo gang có độ dày tương đương. Tuy nhiên cũng phải lưu ý rằng thép Cacbon mỏng trong phạm vi 2 mm vẫn có thể bị cong vênh khi tiếp xúc với nhiệt độ lớn thay đổi nhanh chóng nên bạn vẫn sẽ cần phải lưu ý với việc này.

Bạn cũng có thể bắt gặp những chiếc xoong, chảo bằng thép Cacbon mỏng, nhẹ được tráng men tạo lớp bảo vệ và vẻ đẹp bắt mắt. Chúng rất đẹp nhưng hãy cân nhắc trước khi mua vì loại này không linh hoạt và đa năng như Cacbon trần, chúng chỉ phù hợp để nấu những món ăn không đòi hỏi nhiệt độ cao như các món canh, súp, các món om hầm … Những dụng cụ nấu này không tỏa nhiệt đều trên đáy vì chúng rất mỏng, lớp men cứng và giòn chắc chắn sẽ bị rạn nứt hoặc bong ra khi bạn đặt lên bếp với nhiệt độ cao. Tuy nhiên, những dụng cụ nấu bằng thép cacbon tráng men này rẻ đẹp, tương thích với bếp từ và hoàn toàn phù hợp với lò nướng nơi nhiệt lượng đều hơn trên mặt bếp

Bộ dụng cụ nấu ăn bằng thép Cacbon tráng men.

Bạn cũng sẽ thấy đa phần dụng cụ nấu ăn làm bằng thép Cacbon là những chiếc chảo sâu lòng có đáy hình vòng cung hoặc thành chảo vát với góc lớn, một phần vì gia công dễ dàng nhưng quan trọng hơn là do thép Carbon mỏng tỏa nhiệt không đều. Khi đặt lên bếp, phần đáy của chảo nóng hơn nhiều so với phần còn lại, hình dáng như vậy sẽ rất hiệu quả để bạn làm những món cần đảo đều như các món rang, xào dễ dàng với thìa kim loại hoặc các động tác lật bằng tay để liên tục tung và đảo thức ăn qua vùng nóng nhất ở đáy chảo.

Chảo thép Cacbon thường có thành vát nhiều hơn.

Ưu điểm của dụng cụ nấu ăn bằng thép carbon

Nhẹ hơn gang.

Vì thép Cacbon không giòn như gang gang nên nó có thể được tạo ra các dụng cụ nấu ăn bằng phương pháp dập từ các tấm thép với độ dày có sẵn làm cho dụng cụ nấu ăn mỏng hơn và nhẹ hơn mà vẫn đảm bảo được độ bền.

Chảo thép Cacbon thường mỏng hơn chảo Gang.

Khi so sánh thép Cacbon với chảo nhôm và thép không gỉ thì không có nhiều sự khác biệt về trọng lượng. Nhôm có tỷ trọng nhẹ hơn nhưng do độ bền không bẳng thép Cacbon và Inox nên chúng thường được làm với phần đáy dày hơn để chống cong vênh cùng khả năng nấu trên bếp từ. Do vậy mà trọng lượng chênh lệch là không đáng kể.

Đa năng.

Với một chiếc chảo thép Cacbon, bạn có thể nấu ăn trên mọi loại bếp và lò nướng. Khả năng truyền nhiệt tương đương như thép không gỉ và có thể tao ra lớp chống dính tự nhiên cùng khả năng chịu nhiệt độ cao như gang nhưng không bị nứt vỡ khi phải chịu ứng suất nhiệt của bếp từ.

Bạn cũng có thể nấu gần như mọi loại đồ ăn với chảo thép Cacbon. Không như gang cần phải làm nóng chậm bởi độ dày, chảo bằng thép cacbon cho phép bạn nấu nhanh với nhưng món ăn đòi hỏi nhiệt độ cao.

Độ bền cao.

Như đã đề cập ở đầu bài viết, thép Cacbon có 99% là sắt. Điều này làm cho nó không cứng và giòn như gang, chiếc chảo của bạn có thể chịu được mọi va đập thông thường mà không thể nứt vỡ. Bạn cũng không phải lo về việc mất khả năng chống dính khi bị bong tróc lớp chống dính tự nhiên, không như dụng cụ nấu chống dính bằng Teflon, bạn chỉ cần thường xuyên nấu ăn với nó hoặc nếu cần thì “Tôi dầu” lại.

Giá cả phải chăng.

Nếu để ý, bạn sẽ thấy các quán ăn đường phố luôn sử dụng chảo thép Cacbon để nấu nướng (rang cơm, xào phở, mỳ…). Ngoài việc nó bền và phù hợp thì một trong những lý do nữa là vì nó có giá cả phải chăng. Một chiếc chảo thép cacbon loại lớn chỉ có giá tương đương hoặc thậm chí thấp hơn chảo nhôm chống dính hoặc thép không gỉ loại nhỏ dùng trong gia đình.

Nhược điểm của dụng cụ nấu ăn bằng thép carbon.

Mặc dù dụng cụ nấu ăn bằng thép Cacbon có khá nhiều ưu điểm như sẽ là thiếu sót nếu như không đề cập đến nhược điểm của nó. Bạn cần biết một số nhược điểm để có thể quyết định xem nó có phù hợp với mình hay không.

Cần phải được tôi dầu.

Thép Cacbon về cơ bản là tương đồng với gang, chúng sẽ bị gỉ và không có khả năng chống dính nếu không được tôi dầu. Việc tôi dầu cho chảo thép Cacbon cũng giống như tôi dầu cho chảo gang. Nếu cần tôi dầu, hãy thực hiện theo hướng dẫn ở bài viết này.

Dễ bị gỉ sét và đổi màu.

Cũng giống như gang, dụng cụ nấu ăn bằng thép cacbon sẽ bị gỉ nếu không được tôi dầu. Ngay cả một lần sử dụng khi chưa được tôi dầu có thể khiến nó bị rỉ sét khá nghiêm trọng khi tiếp xúc với nước hoặc hơi nước trong không khí. Để hạn chế việc này, sau mỗi lần rửa sạch bạn phải làm khô hoàn toàn và thoa lên bề mặt chảo một lớp dầu ăn mỏng trước khi cất lên giá.

Thép Cacbon cũng rất dễ bị gỉ sét.

Chảo cacbon thường hay bị tình trạng đổi màu (nhất là khi mới dùng) thường là các gợn sóng màu xanh, nâu, vàng và đen.  Chảo cũng có thể xuất hiện các đốm sáng màu hơn bình thường, nguyên nhân là do bề mặt của chảo cacbon nhẵn hơn gang nên lớp “cacbon hóa” sẽ không dày và bám chặt được như trên bề mặt của chảo gang. Cùng với việc nấu thực phẩm có tính axit hay kiềm làm cho lớp bảo vệ này bị mỏng đi. Việc này có thể làm bạn thấy khó chịu về hình thức nhưng nó không ảnh hưởng đến việc nấu nướng cũng như sức khỏe của bạn. Theo thời gian, tình trạng này sẽ mất dần và chiếc chảo của bạn sẽ có màu đen đều hơn.

Chảo thép Cacbon thường bị tình trạng không đều màu.

Không làm sạch được với máy rửa bát.

Cũng giống như dụng cụ nấu ăn bằng gang. Hóa chất tẩy rửa cùng nhiệt độ của máy rửa bát sẽ làm hỏng lớp bảo vệ tự nhiên của chảo cacbon làm cho nó mất khả năng chống dính. Bạn sẽ cần phải làm sạch nó giống như với một chiếc chảo gang.

Không dùng được thường xuyên với thực phẩm có tính axit.

Mặc dù dụng cụ nấu ăn bằng thép cacbon rất linh hoạt nhưng bạn cần tránh thường xuyên hoặc trong thời gian dài với các thực phẩm có tính axit như: cà chua, nước sốt rượu vang, các món ăn cần nhiều chanh, giấm … Axit có trong thực phẩm sẽ bào mòn và thậm chí lột bỏ hoàn toàn lớp bảo vệ tự nhiên của chảo.

Nóng không đều.

Cũng bởi nguyên do dụng cụ nấu ăn bằng thép cacbon mỏng hơn nên chúng có khả năng giữ nhiệt kém hơn gang, chênh lệch nhiệt độ khi nấu ăn nhiều hơn. Sự phân bổ nhiệt không đều là một nhược điểm có thể khiến cho đồ ăn của bạn chín không đều. Ngoài ra, nhược điểm này cũng là nguyên nhân khiến một chiếc chảo cacbon thường không có màu đen đều như chảo gang.

Lời khuyên.

Mỗi loại vật liệu làm dụng cụ nấu ăn đều có ưu nhược điểm của nó. Nếu như những chiếc chảo nhôm phủ Teflon mang lại khả năng chống dính hoàn hảo thì đổi lại là độ bền kém và những nghi ngờ về ảnh hưởng sức khỏe. Nếu bạn ưa thích một căn bếp sáng choang thì dụng cụ bằng thép không gỉ (Inox) là sự lụa chọn tốt. Nhưng nếu bạn yêu thích độ bền, tính linh hoạt và khả năng nấu nướng của gang nhưng lại muốn nó nhẹ hơn, cần ít sự chăm sóc giữ gìn hơn thì chảo thép cacbon là sự thay thế hoàn hảo.

Có một lý do nữa khiến các đầu bếp chuyên nghiệp sử dụng loại dụng cụ nấu ăn độc đáo này trong các nhà bếp của họ là nó hoạt động tốt, bền và rẻ. Trong hầu hết các trường hợp nấu nướng, bạn chỉ cần một chảo thép carbon là đủ mà không cần đến những loại chảo khác nữa.

Vì vậy, nếu bạn cảm thấy mệt mỏi với đủ các loại xoong chảo mà ít khi dùng đến, thì một chiếc chảo thép Carbon chất lượng là lựa chọn phù hợp.