Tìm hiểu về tay cầm Wa-Handle của dao truyền thống Nhật Bản.

Tay cầm dao Wa Handle và Yo Handle.

Tay cầm Wa-Handle là gì?

"Wa" là từ tiếng Nhật để chỉ sự hài hòa nhưng trong trường hợp này, nó dùng để chỉ cán dao truyền thống của Nhật Bản và được gọi là Wa-Handle.

Tay cầm Wa-Handle độc đáo ở chỗ nó được làm từ một mảnh gỗ duy nhất đã được ngâm nước lâu ngày. Gỗ thường là anh đào, óc chó, hoặc mộc lan. Gỗ mộc lan được ưa chuộng nhất vì nhẹ và có vân đẹp.

Cán dao Wa Handle hình chữ D.

Sở dĩ tay cẩm Wa-Handle được làm nguyên khối và vì các loại dao truyền thống của Nhật Bản thường có tang dao bán phần, tang ngắn và hẹp được gắn vào bên trong tay cầm để đảm bảo vừa khít và không lộ ra ngoài, không có đinh tán. Bạn cũng có thể gặp phiên bản tang đầy đủ nhưng không phổ biến như tay cầm phương tây (Yo-Handle).

Một đặc điểm chung của cán dao Wa-Handle truyền thống của Nhật Bản là chúng có cạnh bên thẳng và nhỏ dần về phía lưỡi dao. Bất kể hình dạng của mặt cắt ngang như thế nào thì đều có tác dụng đảm bảo lưỡi dao vừa vặn trong tay khi sử dụng.

Hình dạng truyền thống của tay cầm Wa-Handle.

Hình Ô van.

- Dao định hướng trong mặt phẳng thẳng đứng

- Kiểm soát tốt (nhưng có thể là một vấn đề nếu nó quá tròn)

- Dùng cho người thuận cả hai tay.

Hình Bát giác.

Tay cầm Wa Handle hình bát giác (Octagonal)

- Dao định hướng trong mặt phẳng thẳng đứng

- Kiểm soát rất tốt

- Dùng cho người thuận cả hai tay.

- Quen thuộc và phổ biến nhất.

Hình chữ D (SHINOGI).

- Dao định hướng trong mặt phẳng thẳng đứng.

- Phản hồi và kiểm soát tuyệt vời.

- Dùng cho người thuận tay phải hoặc trái.

Hình Khiên (HINOURA).

- Dao định hướng trong mặt phẳng thẳng đứng.

- Kiểm soát rất tốt

- Dùng cho người thuận cả hai tay.

- Tốt cho bàn tay nhỏ.

- Có thể được làm tròn trên dưới

Vật liệu.

Tùy thuộc vào chất liệu làm lưỡi, những người thợ làm dao truyền thống Nhật Bản thường sẽ sử dụng loại gỗ đã được ngâm trong nước và tro than trong nhiều tháng hay nhiều năm.

Một trong những loại gỗ phổ biến nhất được sử dụng làm cán dao Wa-Handle là gỗ mộc lan (magnolia). Loại gỗ này thường có màu sáng được cho là nhẹ nhưng chắc chắn và có độ bóng tự nhiên khiến nó trông đẹp và phù hợp với bất kỳ chất liệu lưỡi dao nào. Đây là một loại gỗ mềm nên rất lý tưởng nếu bạn muốn kiểm soát con dao tốt vì nó nhẹ

Một tay cầm Wa Handle được làm từ gỗ Mộc Lan.

Các loại gỗ được yêu thích khác bao gồm gỗ mun và gỗ trắc, cả hai đều là những loại gỗ rất cứng và có độ bền cao.

Trong khi gỗ tự nhiên làm cán dao truyền thống vẫn được sử dụng cho đến ngày nay, nhiều nhà sản xuất đã bắt đầu dùng các vật liệu khác cho tay cầm Wa-Handle. Một số lựa chọn phổ biến hơn bao gồm nhựa, sừng và xương và một số chất liệu cao cấp hơn như Titanium hoặc Carbon Fibre. Tuy nhiên chúngsẽ  không có vẻ ngoài giống như tay cầm bằng gỗ truyền thống.

Công thái học và cân bằng.

So với tay cầm phương Tây (Yo-Handle), tau cầm Wa-Handle hơn nhiều do có ít thép hơn trong cán dao (tang ẩn), Dao sẽ không có độ cân bằng như dao kiểu phương Tây. Trọng tâm của dao sẽ dồn về phía lưỡi dao hơn là cán dao, đặc biệt là với với những con dao có lưỡi dài hơn như Gyutos hoặc Yanagibas...

Để nâng cao hơn nữa sự cân bằng của một con dao, chiều dài tay cầm có thể được làm dài hơn đối với lưỡi dài hơn, nặng hơn như suji hoặc yanagi, hoặc ngắn hơn đối với dao nhỏ hoặc dao gọt.

Trọng lượng nhẹ hơn của tay cầm Wa-Handle Nhật Bản làm cho con dao có cảm giác tổng thể nhẹ hơn, mang lại cho bạn cảm giác tốt hơn để điều khiển và cho ra những lát cắt tinh tế, chính xác hơn.

Độ chắc chắn.

Các loại dao truyền thống của Nhật Bản với tay cầm Wa-Handle đúng là không có độ chắc chắn và độ bền như cán dao phương Tây vì tang bán phần được tra vào cán mà không có đinh tán. Tuy nhiên trừ khi bạn mang nó ra để “chặt gỗ”, nếu không chúng sẽ rất tuyệt. Và ngay cả trong trường hợp bị hỏng thì bạn cũng rất dễ dàng để thay thế.

Chăm sóc cán dao Wa-Handle.

Việc chăm sóc cho các cán dao Wa-Handle bằng gỗ tự nhiên khá đơn giản. Nếu bạn ít dùng đến và thấy dấu hiệu cán dao bị khô, hãy thoa lên nó một lớp sáp ong, dầu khoáng (Parafin) hoặc đơn giản là dầu thự vật. Lớp dầu này sẽ ngăn cho gỗ bị khô nứt và cũng ngăn nước cùng hơi ẩm thấm vào bên trong.

Tay cầm Wa-Handle truyền thống rất đơn giản và rẻ tiền để có thể thay thế hàng năm hoặc thường xuyên hơn theo ý muốn. Thậm chí, nếu bạn là người khéo tay có thể tự làm với loại gỗ mà bạn thích.

Xem Video này để biết thêm mẹo về cách chăm sóc cán dao Wa-Handle của người Nhật.

Kết luận.

Cuối cùng, sự lựa chọn là của bạn. Bạn nên dựa trên những gì bạn cảm thấy tốt nhất và phù hợp nhất với bạn.

Dao Nhật Bản là một trong những loại dao tốt nhất trên thế giới. Nếu bạn thích sự chắc chắn, chỉn chu và độ bền lâu dài, hãy chọn một con dao với tay cầm Yo-Handle kiểu phương Tây. Nếu bạn muốn một thứ gì đó thanh lịch, nhẹ nhàng và đặc trưng truyền thống Nhật Bản, hãy chọn một con dao có tay cầm Wa-Handle. Nếu thích loại dao này nhưng lại muốn một cán gỗ riêng của bạn, hãy tự làm nó hoặc có thể chọn phần lưỡi dao và cán riêng vì một số công ty của Nhật Bản có sẵn lựa chọn này.